مروری بر نظریه تعمیم‌پذیری و کاربردهای آن در آموزش پزشکی

دریافت: 17/1/94   پذیرش: 31/3/94 مقدمه: تمام اندازه‌گیری‌ها از جمله ارزیابی دانشجویان پزشکی در ذات خود واجد خطا هستند. با توجه به ضرورت حفظ کیفیت ارزیابی در علوم پزشکی، یافتن روش‌هایی برای برآورد میزان خطا و کاهش آن حائز اهمیت است. طی سال‌های اخیر، پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه نظریه‌های انداز‌ه‌گیری صورت گرفته است که در این راه کمک‌کننده است. روش کـار: در این مقاله، پس از مروری بر نظریه کلاسیک آزمون و محدودیت‌های آن، با استفاده از مثال‌هایی در خصوص آزمون عینی ساختارمند بالینی، نظریه‌ تعمیم‌پذیری را بررسی می‌کنیم. یافته‌ها: طبق نظریه کلاسیک آزمون، نمره‌ای که دانشجو در امتحان کسب کرده است، معادل نمره واقعی او نیست و با خطا همراه است. با تعیین پایایی آزمون می‌توانیم بگوییم میزان تأثیر خطای تصادفی در نمره چقدر بوده است اما در این نظریه نمی‌توان در آن واحد، تمام منابع خطا را در نظر گرفت. برای رفع این محدودیت از نظریه تعمیم‌پذیری استفاده می‌شود که بر اساس مدل‌های آماری آنالیز واریانس، سهم منابع مختلف خطا را در اندازه‌گیری مشخص می‌کند و علاوه بر برآورد پایایی آزمون، پیشنهادهایی برای بهبود تعمیم‌پذیری نتایج ارایه می‌دهد. نتیجه‌گیری: در نظریه کلاسیک آزمون، شناسایی میزان اثر منابع مختلف خطاهای احتمالی به تفکیک امکان‌پذیر نیست. در حالی که با استفاده از نظریه تعمیم‌پذیری می‌توان سهم هریک از منابع خطا را شناسایی نمود و برای آزمونی پایاتر برنامه‌ریزی کرد.